Menu
Plan je bezoek
  • Vanaf: 30 april 2016
  • Tot en met: 02 oktober 2016
  • Locatie: Kasteel Het Nijenhuis

Lyriek van het landschap - 100 jaar expressionistische landschapsschilderkunst in Nederland

Gelijktijdig met de tentoonstelling WILDEN - Expressionisme van ‘Brücke’ en ‘Der Blaue Reiter’ in het museum in Zwolle wordt op Kasteel het Nijenhuis in Heino/Wijhe onder de titel De lyriek van het landschap een overzicht gegeven van 100 jaar expressionistische landschapsschilderkunst in Nederland.

De tentoonstelling laat zien hoezeer de verschillende vormen van expressionisme rond 1900 van invloed zijn geweest op de Nederlandse schilderkunst, met name het landschapsgenre. Die invloed duurt zelfs voort tot op de dag van vandaag. De lyriek van het landschap toont schilderijen van Piet Mondriaan, Jan Sluijters, Leo Gestel, Jan Wiegers, Wim Oepts, Eugène Brands, Nicolaas Wijnberg, Pieter Defesche, Ger Lataster, Armando, Jan Cremer, JCJ van der Heyden, Leon Adriaans, Jeroen Krabbé, Marc Mulders, Robert Zandvliet en vele anderen.



Jan Altink, Reitdiepsdijk, 1928,
olieverf op karton

Jeroen Krabbé, Suriname River
at Danpaati II, 2006,
olieverf op doek

“Het groote verschil tusschen mij en de oudere generatie is dit, dat ik bij mijn schilderen uitga van de innerlijkheid en zóó wil komen tot een uiterlijken vorm, terwijl de oudere generatie de uiterlijkheid schildert en dan als toegift tracht er de innerlijkheid in te brengen.” Zo verwoordde Jan Sluijters ruim een eeuw geleden het onderscheid tussen de impressionisten en expressionisten. De impressionisten werkten volgens hem van buiten naar binnen, de expressionisten van binnen naar buiten. Ontstaan rond 1900 in Parijs kwam de nieuwe mode van felle kleuren en een krachtige penseelvoering in Nederland pas echt goed op gang in de decennia daarna. Met de schilderijen van de Bergense School en de Groningse kunstenaarsvereniging De Ploeg beleefde het expressionisme in de jaren ’20 en ’30 zijn eerste hoogtepunt.

Direct na de Tweede Wereldoorlog maakte de stroming met Cobra een spectaculaire doorstart. Het expressionisme is sindsdien niet meer weg te denken uit de Nederlandse kunstgeschiedenis.

Het ‘wilde schilderen’ wordt geassocieerd met spontaniteit, emotie en vrijheid, begrippen die tegenwoordig onlosmakelijk met kunst verbonden zijn.

In de jaren ’50 ontdekten schilders dat kleur en beweging ook zonder rechtstreekse verwijzing naar de zichtbare wereld een sterk ruimtelijke werking kunnen hebben. Veel abstracte composities zijn geen landschappen in de strikte zin van het woord, maar als kijker kun je er wel eindeloos in ronddwalen. Het schilderen naar de natuur is bovendien nooit echt weggeweest en werd eind jaren ’80 door de Nieuwe Wilden zelfs weer teruggebracht naar het voorste plan van de moderne kunst.

Nu aan het begin van de 21ste eeuw de steden alsmaar verder oprukken, komt het expressionistische landschap misschien wel meer dan ooit tegemoet aan onze behoefte aan ruimte en vrijheid. De ongedwongen presentatie in de huiskamersfeer van Kasteel het Nijenhuis maakt van ‘De lyriek van het landschap’ een even aangename als verrassende wandeling door 100 jaar expressionistische landschapsschilderkunst in Nederland.


  • Vanaf: 30 Apr 2016
  • Tot en met: 02 Oct 2016
  • Locatie: Kasteel Het Nijenhuis

Bekijk ook deze tentoonstellingen