Restitutiecommissie

De Restitutiecommissie adviseert over claims op nazi-roofkunst. Twee werken uit de collectie van Museum de Fundatie zijn in 2013 na onderzoek voorzien van een bindend advies. Naar aanleiding van het rapport Streven naar rechtvaardigheid (7 dec. 2020) van de Commissie-Kohnstamm heeft het museum met de erven Semmel een schikking getroffen, waarbij het schilderij van Bernardo Strozzi behouden blijft voor de museumcollectie.

De Adviescommissie Restitutieverzoeken Cultuurgoederen en Tweede Wereldoorlog (kortweg: de Restitutiecommissie) adviseert over claims op nazi-roofkunst. Kunstwerken waarvan de voormalige eigenaar als gevolg van het naziregime na roof, inbeslagname of (gedwongen) verkoop het bezit verloor, kunnen vandaag de dag in bezit zijn van de Nederlandse Staat (rijkscollectie), een provinciale/gemeentelijke overheidsinstelling, een stichting of een particulier. Een claim op dergelijke kunstwerken kan sinds begin 2002 aan de Restitutiecommissie worden voorgelegd voor onderzoek en advies, als een vorm van alternatieve geschillenbeslechting. De Restitutiecommissie opereert onafhankelijk van het ministerie van OCW en bestaat uit juristen, een historicus en een kunsthistoricus.

Meer informatie op de website van de Restitutiecommissie.

Collectieonderzoek

In het kader onderzoek museale verwervingen (1940-1948) is tussen 2000 en 2001 onderzoek gedaan naar de herkomst van de kunstwerken in de collectie van de Hannema-de Stuers Fundatie.

In het kader van het project Museale Verwervingen 1933-heden van de Nederlandse Museumvereniging is door Museum de Fundatie tussen 2009 en 2012 onderzoek gedaan naar de directe en indirecte verwervingsgegevens van de objecten in haar museale collectie (zowel de collectie van Stichting Hannema-de Stuers Fundatie als de kunstcollectie van de Provincie Overijssel). Hierbij zijn museumobjecten bestudeerd die vervaardigd zijn vóór 1945 en verworven zijn na 1933. Het doel van dit herkomstonderzoek is vast te stellen of er zich mogelijk objecten in de collectie van Museum de Fundatie bevinden die tijdens het Nazibewind (1933-1945) onvrijwillig door hun eigenaar(s) zijn afgestaan en daarmee direct of indirect voorwerp waren van ‘gedwongen bezitsverlies’.

Herkomstonderzoek naar objecten in de collectie van het museum is een blijvend agendapunt voor Museum de Fundatie.

Advies commissie

Twee werken uit de collectie van Museum de Fundatie zijn na onderzoek in 2013 voorzien van een bindend advies:_{Bernardo Strozzi, Christus en de Samaritaanse vrouw bij de bron, 1635, olieverf op doek 86 x 125 cm, collectie Museum de Fundatie, Zwolle en Heino/Wijhe.}

In 2013 bracht de Restitutiecommissie een bindend advies uit over Strozzi's schilderij, waarbij het schilderij zonder tegemoetkoming aan de erven behouden kon blijven voor de museumcollectie. Op 7 december 2020 verscheen het adviesrapport Streven naar rechtvaardigheid van de commissie-Kohnstamm.

Conform dit rapport en de Washington Principles uit 1998 hebben de erfgenamen van Richard Semmel en Museum de Fundatie overeenstemming bereikt over Bernardo Strozzi’s schilderij Christus en de Samaritaanse vrouw bij de bron (1635). Het museum betaalt de erfgenamen een bedrag van € 200.000,- als volledige vergoeding voor het door de nazi-vervolging veroorzaakte verlies van dit schilderij. Het schilderij blijft onderdeel van de collectie van Museum de Fundatie en de erfgenamen erkennen het eigendomsrecht van het museum.

LEES MEER