Jan Banning | Claire Felicie | Annabel Oosteweeghel - Gieterij 200 Hengelo

JAN BANNING – RED UTOPIA

Voor zijn serie Red Utopia reisde Jan Banning naar India (Kerala), Italië, Nepal, Portugal en Rusland. Hier bezocht hij kantoren waar oude ‘rode helden’ hun best doen om betere leef- en werkomstandigheden te realiseren in een wereld die steeds oneerlijker wordt. Want hoewel de communistische droom van Karl Marx en Friedrich Engels uit 1848 is geëindigd in een nachtmerrie – het bewind van Stalin in de jaren ’30 en ’40 en dat van Mao in China van de jaren ’50 tot aan de jaren ’70 leidde tot miljoenen doden, massadeportaties en dwangarbeid – begon deze ooit als een bron van inspiratie voor mensen die een eerlijkere maatschappij nastreefden. Nu het communisme nagenoeg is uitgewist, en geen serieuze ideologische rivaal meer vormt, is kapitalisme met een menselijk gezicht politiek gezien overboden. Privatisering, deregulering en de ontmanteling van de verzorgingsstaat zijn sleutelbegrippen geworden, met alle gevolgen van dien. Toch zijn er nog steeds mensen die blijven streven naar een meer sociale wereld, waarin voor iedereen gelijke kansen gelden. Jan Bannings Red Utopia is een niet als propaganda bedoelde zoektocht naar wat er over is gebleven van de communistische idealen uit vervlogen tijden.

Jan Banning is bekend geworden met fotoseries zoals Bureaucratics, Troostmeisjes en Law & Order. Zijn werk is opgenomen in verschillende museale collecties en zijn foto’s worden overal ter wereld gepubliceerd.

CLAIRE FELICIE – ONLY THE SKY REMAINS UNTOUCHED

Voor deze fotoreportage portretteerde Claire Felicie vijftien oorlogsveteranen in de vervallen wapenfabriek op het Hemburgterrein in Zaandam. Deze plek staat symbool voor het leed van de oud-militairen met een posttraumatische stressstoornis.

Alle geportretteerden namen deel aan een VN-vredesmissie. Sommigen werden uitgezonden naar Libanon, anderen naar Bosnië of Afghanistan. Met camouflagebroek en ontbloot bovenlijf liggen ze op een houten stretcher in de onttakelde ruimte van de wapenfabriek. Het gedeeltelijke uniform laat de ene helft van hun identiteit zien, een gezamenlijke identiteit als lid van de Nederlandse krijgsmacht. Het onbedekte lichaam toont de andere helft, namelijk dat van een menselijk individu, kwetsbaar en alleen.

Bij de oud-militairen van wie de ogen zichtbaar zijn, is meteen duidelijk dat er zich een innerlijk conflict afspeelt. Ze laten verschillende emoties zien: woede, wanhoop, achterdocht, angst, gelatenheid, verdriet. Een van de veteranen heeft zijn rug naar de camera toegedraaid. Zijn tatoeage met de Latijnse spreuk ‘Vulneratis Nec Victus’, wat ‘Gewond maar niet verslagen’ betekent, is te zien. De tekst vat treffend samen waar de foto’s van Felicie over gaan; het trauma van de oorlog dat nooit helemaal heelt.

ANNABEL OOSTEWEEGHEL – INSOMNIA

Annabel Oosteweeghel laat met Insomnia de wereld van de slapelozen zien. De duistere en verborgen wereld van de nacht, waarin de meesten van ons slapen, maar 20 procent van de Nederlanders wakker is. De eenzaamheid, het woelen; nachtelijk lijden dringt zich aan je op in deze fotoserie. Oosteweeghel portretteerde zestien mensen: mannen en vrouwen, jong en oud, uit heel Nederland en met verschillende achtergronden, elk met een eigen verhaal. Wat doen ze als verder iedereen slaapt? Piekeren, een nachtwandeling maken, blijven liggen of opstaan en gaan werken, een tv-serie kijken of de vloer dweilen.

De foto’s lijken stills uit films met de slapelozen als figuranten in het decor van nacht. Geïnspireerd door het werk van Edward Hopper en Amerikaanse fotografen uit de jaren 60 zoals Larry Sultan en William Eggleston werkt Annabel Oosteweeghel met een sterk licht-donker contrast. Dit effect wordt versterkt doordat ze de lichtbron vaak buiten beeld plaatst, zoals de caravaggisten dat in schilderijen deden. Het resultaat is vervreemdend: enerzijds roepen de beelden herkenning op en zou je eigen huis zomaar het decor kunnen zijn waarin de slapeloze zich beweegt. Anderzijds verbeelden de foto’s een andere wereld, die van het nachtelijk dolen over straten, het strand of door het park. De esthetiek van de nacht en het lijden bij slapeloosheid hoort, gaan bij Insomnia moeiteloos hand in hand.

Voor openingstijden en toegankelijkheid, ga naar de website van Gieterij 200 Hengelo. 

Blijf op de hoogte