Over het maakproces zijn we in gesprek gegaan met tekenaar, schilder en dichter Arno Kramer. Hij laat ons in deze fotoreportage zien waar hij zijn inspiratie vandaan haalt, welke technieken hij toepast, hoe hij schetst, experimenteert en ideeën uitwerkt.

Fotoreportage door Martijn Schmidt.

Kramer vertelt dat hij een groot deel van zijn inspiratie uit Ierland haalt. Hij heeft een grote voorliefde voor het land en gaat graag langere periodes naar Ierland om hier inspiratie op te doen en te werken. Hij haalt inspiratie uit de natuur, de literatuur en uit Ierse poëzie. Hij haalt passage's uit poëzie, om deze later in zijn werken te gebruiken. Zijn gebruik van houtskool is een belangrijk onderdeel van zijn stijl en is in een groot deel van zijn werken te zien. Hij werkt hiermee met meerdere donkere lagen over elkaar, om zo tot een diep zwarte kleur te komen. Door het combineren van de donkere kleur van houtskool met felle lichte kleuren creëert hij contrast en tegenstelling.Het aanbrengen van kleur doet hij vaak met potlood of waterverf. Hij experimenteert met waterverf en maakt veel gebruik van een kleur die hij "neutraal" noemt. Hij laat ons zien dat waterverf vaak maar een kleine aanzet nodig heeft, om vervolgens zijn eigen weg op het doek of op papier te vinden.

Hij laat dozen met honderden werken en schetsen zien. Sommige werken komen in enkele weken tot stand, soms maakt hij meerdere werken op een dag. Zijn creatieve proces is ongedwongen en vrijblijvend, in zijn eigen woorden "ik begin gewoon en kijk waar ik eindig". Wanneer mensen hem vertellen dat ze de diepere betekenis in zijn werken denken te zien moet hij hartelijk lachen.

Op dit moment zijn een aantal werken van Arno Kramer in het museum in Zwolle te zien, als onderdeel van 'Fundatie Collectie: REMIX'.

Het maakproces in de salon van Werefkin

Werefkin liet zich inspireren door haar tijdgenoten, maar andersom inspireerde Werefkin jonge kunstenaars. Ze ontwikkelde nieuwe manieren en methoden om kleuren te mengen en experimenteerde met kleurgebruik.

Werefkin deed tijdens haar reizen door Italië veel kennis op over schildertechnieken. In haar dagboeken beschrijft ze gesprekken met schilders en restaurateurs over verschillende technieken. Ze schrijft over het gebruik van gom-, teer- en amberlakken, die in sommige gevallen met temperaverf kunnen worden gebruikt als ze in de juiste verhoudingen worden gemengd met bijvoorbeeld melk of pasta.

Deze kennis gebruikte ze tussen 1896 en 1906 in haar schilderlaboratorium in München. In dit laboratorium experimenteerde Werefkin samen met Igor Grabar (ook een oud-leering van Repin), Wassily Kandinsky en haar partner Alexej von Jawlensky met nieuwe bindmiddelen. Er werd met name  geëxperimenteerd met het gebruik van tempera. Tempera was eind 19e eeuw nog minder bekend dan later, er was nog geen commerciële tempera op de markt. Haar opgedane kennis werd getest om zo de perfecte verhouding tussen de chemische componenten te vinden.

Toen een aantal jonge Russische kunstenaars hier hoogte van kregen besloten ze Rusland te verlaten en zich naar München te verplaatsen. Eén van deze kunstenaars was schilder en beeldhouwer Elena Luksch-Makowsky. Luksch-Makowsky, net als Werefkin een leerling van Ilja Repin, besloot in 1898 vanuit St. Petersburg naar München te verhuizen. Ze probeerde zelfs om een aantal medestudenten te overtuigen om met haar mee te komen.

_{Dmitri Kardovski, Marianne von Werefkin, Igor Grabar, Alexej von Jawlensky in München, ca. 1900, Alexej von Jawlensky Archiv, S.A., Muralto / Zwitserland}

Plan je bezoek
Blijf op de hoogte