Marianne von Werefkin - Pionier van het expressionisme

Ich schaffe mir ganz bewußt Illusionen und Träume.
Darin bin ich Künstler. Ich bin mehr Mann als Frau.
Allein das Bedürfnis zu gefallen und das Mitleid machen mich zur Frau.
Ich bin nicht Mann, ich bin nicht Frau, ich bin Ich.

(Marianne von Werefkin, 1905)

Marianne von Werefkin werd op twintigjarige leeftijd al de Russische Rembrandt genoemd. Ze speelde aan het begin van de 20ste eeuw een cruciale rol in de ontwikkeling van het expressionisme in Duitsland. En ze maakte deel uit van het kunstenaarsnetwerk Der Blaue Reiter. Toch is Marianne von Werefkin (1860-1938) veel minder bekend dan kunstenaars Wassily Kandinsky, Franz Marc en haar langjarige partner Alexej von Jawlensky. Vanaf de herfst is voor het eerst in Nederland het kleurrijke werk van Marianne von Werefkin in een overzichtstentoonstelling te zien, samen met een aantal werken van haar tijdgenoten.

Museum de Fundatie organiseert de tentoonstelling Marianne von Werefkin - Pionier van het expressionisme in samenwerking met het Museo Comunale d’Arte Moderna in Ascona.

_{Marianne von Werefkin, Landschap met rode wolken, 1911, gouache & aquarel & inkt, De Fundatie Collectie}

Marianne von Werefkin
Marianne von Werefkin kreeg als telg van een welgesteld gezin in Rusland alle kansen om haar artistieke talenten al vroeg te ontwikkelen. Zo kreeg ze onder meer les van de wereldberoemde kunstenaar Ilja Repin. Nadat ze in 1896 samen met haar partner en schilder Alexej von Jawlensky naar München verhuisde, stopte ze zelf bijna tien jaar met schilderen, enerzijds om hem te ondersteunen, anderzijds ook om haar eigen kunst verder te ontwikkelen. Om niet te blijven hangen in het realisme moest ze zichzelf opnieuw uitvinden. 

In 1907 was Marianne von Werefkin de eerste van een groep bevriende kunstenaars, onder wie Gabriele Münter, Alexej von Jawlensky, Wassily Kandinsky en Franz Marc, die expressionistisch begon te schilderen - met intense kleuren en geabstraheerde, platte vormen. Tijdens twee zomers in 1908-09 in het Duitse Murnau am Staffelsee bracht zij Jawlensky, Kandinsky en Münter dichter bij deze nieuwe manier van schilderen, waarbij het afbeelden van emoties en gevoelens voorop stond. Een richting die later wereldwijde faam kreeg als het expressionisme. 

_{Marianne von Werefkin, Zirkus von der Vorstellung, 1908, tempera op karton, Leopold-Hoesch-Museum, Düren}

Voor deze overzichtstentoonstelling krijgt Museum de Fundatie een uitzonderlijk groot aantal werken in bruikleen van de Fondazione Marianne Werefkin in het Museo Comunale d’Arte Moderna in Ascona. Daarnaast komen er bruiklenen uit openbare en particuliere collecties in Duitsland, Nederland, Oostenrijk en Zwitserland. 

Bij de tentoonstelling Marianne von Werefkin - Pionier van het expressionisme verschijnt een uitgebreide catalogus, met daarin bijdragen van Beatrice von Bormann, directeur Museum de Fundatie en conservator van deze tentoonstelling; van Mara Folini, directeur Museo Comunale d’Arte Moderna di Ascona; van Leiko Ikemura, beeldend kunstenaar; en van Roman Zieglgänsberger, conservator klassiek moderne kunst van Museum Wiesbaden.

_{Marianne von Werefkin, De rode boom, 1910, Fondazione, Marianne Werefkin, Museo Comunale d'Arte Moderna, Ascona}

Blijf op de hoogte